Ay: Nisan 2012

Eski Mısır Rahipleri

CAI JE29692 Coffins of Anchefenmut 21a Dynasty, Bab el-Gasus
Tanrıça Mut ve benzerinin önündeki Wab rahibi Anchefenmut’un Tabutları. 21a Hanedanı (MÖ 1.070-945) (Yukarı Mısır), eski Teb şehri. Teb şehri mezarlığındaki “Bab el Gasus” gizleme yerinde, “Amun’un Büyük Rahiplerinin Mezarı”nda, 1891’de keşfedilmiştir.  

Eski Mısır’da, rahipler; büyük önem taşımakta olan, tüm gerekli ayinlerin yürütülmesi ve tanrıların gerçek evleri olduklarına inanılan, tapınakların bakımının yapılması rollerini yerine getiriyorlardı. Bugünkü ibadet evlerinin aksine, içerilerine girilmesine izin verilmemekte olan, halktan kimselerin, buralardan yararlanmaları sınırlıydı.

Her bir tapınağın rahipliği, küçük ve kalıcı meslek sahibi personellerden ve – her biri, ayda bir sefer hizmet vermekte olan – “saw” (sonradan, eski Yunanca’da, bütün Dor ve çoğu İon şehir devletlerindeki en büyük siyasal alt birimi “phylae” yani “kabileler” halini almıştır) denen ve yüksek mertebeli erkek ve kadın gönüllülerden meydana gelen, dönüşümlü bir heyetten oluşuyordu. Herhangi bir bürokraside olduğu gibi, rahiplikte de, bir hiyerarşi vardı: Bir kimse, sadece, daha önceki görevini bitirdikten sonra, bir üst seviyeye yükselebilirdi.
Wab Rahibi Nedir?
 

Bir acemi rahip seviyesi olan, wab (rahibeler için wabet), “Saf Rahip” olarak tanımlanır. Sahip oldukları saflık, görevlerinde yansıtılmıştır: ayin alanının ve araç gereçlerinin temizliğinin sürdürülmesi ve temin edilmesi ile beraber kutsanması. Aşağıda, bunun ayrıntıları, sıkıca verilmektedir:

Reahipliğin tüm üyelerinin, görevlerine, wab seviyesi ile başladığı görülmektedir. Eski zamanlarda, wab üyeleri, genellikle, iç mabete alınmıyorlardı. Daha ziyade, “wab”ın ya da “wabet”in eğitilmesine, tapınağın ikinci derecedeki ayin işlevlerinin yerine getirilmesi ile başlanıyordu.

Bu görevlerde ustalaşılmasından sonra, bir rahip ya da rahibe, acemi rahip ya da rahibeleri idare edebilecek kapasitede oldukları, Büyük Wab (Wabet) ya da Kıdemli Wab (Wabet) makamına yükselebiliyordu. Wab rahip sınıfının bir alt bölümüne, gök bilimiyle ilgili olan, “İmi-Unut” deniyordu. Bu ekibin üyeleri, festivallerin ve ayinlerin doğru zamanlanmasının hesaplanması için, yıldızları ve gezegenleri gözlemliyordu.

Rahiplikte, alt bir sınıfta olduğu halde, yine de, tarihsel kayıtta öne çıkan eski Mısır wab rahiplerinin pek çok saygın ve güzel mezar heykelciği olmakla birlikte, wab, toplumda (özellikle pek çoğu, hiyerarşide yükseldiği için), yüksek derecede saygı görüyordu.

Rahipler zümresinin daha yüksek seviyeleri, çoğunlukla, ek ünvanları olan, Jemjra Hem-Neter (yüksek rahip ya da rahibe); güçlü bir rahibe mertebesi olan, Dewat-Neter (Tanrı’ya İbadet Eden / Tanrı’nın Karısı / Tanrı’nın Eli); muhtemelen, önceki mertebenin erkek karşılığı olan, İunmatef (ya da İanmatef) (Annesinin Direği); içteki kutsal yerin mukaddesliğiyle ve kutsanmasıyla ilgili olmasının yanında, önce, yüksek rütbede ve daha sonra ise, orta rütbede yer alan, It-Neter ve üç seviyeye ayrılan ve içteki kutsal yerin en önemli ayinlerinden sorumlu olan, Hemet-Neter (Tanrı’nın Hizmetçileri) idi.

Buna ek olarak, mezar sanatlarının gezgin pratisyenleri olan, Sem rahipleri, gençliğe uygun zülüfleriyle ve leopar derisinden pelerinleriyle tanınmışlardır; “Sunu” rahipleri, şifa dağıtırlar; Rakhet (sınıfı), üyeliğe kabul edilmedikleri halde, bazı ayinlere kahin olarak katılan rahibelerdi ve son olarak, Sau (sınıfı) ise, kötülüğe karşı koruyucu sihir işiyle ilgileniyorlardı.

Teşekkür: Sayın Tarık Başçıl’a desteklerinden ötürü, teşekkür ederim.   

Çeviren: Yalçın Ceylanoğlu
HER HAKKI MAHFUZDUR.